1968 kuşağı, 2. Dünya Savaşı’nın hemen ertesinde doğmuştu. Fırtına ertesi sükunette büyüdüler. Onların yarattığı ‘68 olayları herkesin bildiği şeylerden birisi… Herkesin bilmediği şeylerden birisi de, Twiggy’nin de ‘68’e dahil oluşudur. Twiggy, toplama kampı terk kılıklı bir manken idi. Vogue’nün kapak kızıydı. Durumu bir tuhaftı. Onu ve onun gibileri fotoğraflayan Diane Arbus, hafiften hafiften balata sıyırttıkça, New York acuzelerini fotoğraflamaya düştü (yoksa yükseldi mi demeliydim?). Sonunda intihar etti (başardı da).
Tarih, tümüyle onlardan ibaret değilse de, tekerrürleri epeyce içerir. Nedense ‘insanlık’ denilen, sakar çocuklar gibi düşe kalka öğrenir. O nedenle, tarihte hatalar oldukça sık yinelenir durur.
1989 sonrasındaki Soğuk Savaş ardılı dönem, bir çok yeni nazizmin de canlanmasına neden oldu. İnsanlar, ‘yahu, nasıl oldu da Hitler oldu?’ sorusunu henüz yanıtlayamadan, bir çok yeni Hitler adayı (Miloşevski, Jirinovski, Haider, Le Pen, vd) boy gösterdi. Bu, medyanın da etkisiyle göze çok çarptı ama kimse yeni Twiggy’leri göremedi. Yeni deyimle ‘top model’ler onu aratmayacak fizyonomideler. Ne oldu? Toplu bir ‘anorexia nevrosis’ krizi mi geldi?
Tarihin neden-sonuç ilintileri tuhaftır. Fiziksel dünyanın tersine, tarihte sonuçlar nedenlerden önce görüngüleşebilir. Göstergelerin çoğu anlamsızdır. Dolayısıyla eldeki veriler, çokça yoruma (: hermenötik) dayalı anlamlandırılır.
Peki, neo-Twiggy’leri nasıl anlamlandıracağız? Yeni bir ‘68 olarak mı? Yoksa, yeni bir 69 olarak mı? Futbolculuk ve mankenlik çok para kazandırıyor ama ün de… Ünlüler (Mills’in zayıf saptamasıyla), iktidar seçkinidir. Kitle için, tapılası imajlar oluştururlar. Sınıf atlama hayallerinin en güçlü besleyicisi onlardır.
Faşizmi yalnızca erkekler oluşturmaz. Çocuklar, kadınlar ve yaşlılar; ister dolaylı olsun, ister doğrudan olsun, en az erkekler denli faşizme mürittirler. Neo-Twiggy’ler ve alkışlayıcıları ve onlar gibi olma hayalleri kurucuları olan kadınlar (özellikle kızlarını manken yapan anneler), en az Alman Nasyonal Sosyalist Partisi denli faşistirler.
Evet, yeni bir faşizm dalgası geldi de, geçiyor bile… Pardon, yeni bir Twiggy dalgası geldi de, geçiyor bile…
(Dünya Kadınlar Günü’ne armağanım olsun…)
(8 Mart 2000)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder